Jan Vaes is sedert jaren docent aan de Davidsfonds academie en hij was ook geregeld een gastspreker in ons Cultuurcafé.
Jan behaalde een doctoraat in de oudheidkunde en kunstgeschiedenis.
Professioneel was hij verbonden aan de UCLL waar hij naast zijn vakgebied ook de cursus filosofie gaf.
Een boeiende spreker die zijn publiek aan zich weet te kluisteren.
De oorlog die woedt in het Midden-Oosten dateert niet van 7 oktober 2023 toen strijders van Hamas een bloedbad aanrichtten in Israël. Om de gebeurtenissen van vandaag te begrijpen is het onontbeerlijk om de geschiedenis te kennen die tot het schijnbaar onoplosbare conflict hebben geleid.
Het populaire TV-programma Het verhaal van Vlaanderen en de publicatie van de Canon van Vlaanderen hebben heel wat discussie uitgelokt onder historici en andere commentatoren. Voorstanders zien in de vorm van publieksgeschiedenis een schitterende manier om kennis van het verleden over te brengen naar brede lagen van de bevolking. Wie kan daar tegen zijn? Op hun beurt, waarschuwen kritische academici en journalisten voor het misbruik van geschiedenis voor politieke doeleinden. De bekende historicus Bruno De Wever (broer van...) noemde initiatieven zoals Het verhaal van Vlaanderen en de Canon 'oude wijn in nieuwe zakken'. Maar wat bedoelt hij daar precies mee? En is dat iets om ons zorgen over te maken?
Deze lezing neemt u mee naar de negentiende en twintigste eeuw, toen geschiedenis geprofessionaliseerd én razend populair werd. Voorbeelden van historische cultuur dienen om u kennis te laten maken met de nauwe samenwerking die er toen bestond tussen historici, politieke en economische elites en die geschiedenis gebruikten om hun doeleinden te bereiken. Nationalisme kon één van die doelen zijn, net zoals de verspreiding van andere politieke ideologieën of reclame maken voor allerlei producten. De lezing is niet bedoeld om u tot voor- of tegenstander van Het verhaal van Vlaanderen of de Canon om te dopen, wel om de (historische) context te schetsen waarin zulke initiatieven tot stand komen.
Het populaire TV-programma Het verhaal van Vlaanderen en de publicatie van de Canon van Vlaanderen hebben heel wat discussie uitgelokt onder historici en andere commentatoren. Voorstanders zien in de vorm van publieksgeschiedenis een schitterende manier om kennis van het verleden over te brengen naar brede lagen van de bevolking. Wie kan daar tegen zijn? Op hun beurt, waarschuwen kritische academici en journalisten voor het misbruik van geschiedenis voor politieke doeleinden. De bekende historicus Bruno De Wever (broer van...) noemde initiatieven zoals Het verhaal van Vlaanderen en de Canon 'oude wijn in nieuwe zakken'. Maar wat bedoelt hij daar precies mee? En is dat iets om ons zorgen over te maken?
Deze lezing neemt u mee naar de negentiende en twintigste eeuw, toen geschiedenis geprofessionaliseerd én razend populair werd. Voorbeelden van historische cultuur dienen om u kennis te laten maken met de nauwe samenwerking die er toen bestond tussen historici, politieke en economische elites en die geschiedenis gebruikten om hun doeleinden te bereiken. Nationalisme kon één van die doelen zijn, net zoals de verspreiding van andere politieke ideologieën of reclame maken voor allerlei producten. De lezing is niet bedoeld om u tot voor- of tegenstander van Het verhaal van Vlaanderen of de Canon om te dopen, wel om de (historische) context te schetsen waarin zulke initiatieven tot stand komen.
De Mattheus Passie van Bach is gekend bij het grote publiek. Maar kent u ook de Johannes Passie van Bach? Bent u een liefhebber van Bach of klassieke muziek in het algemeen? Wenst u in de komende paastijd een nieuwe muzikale ervaring op te doen, dan is de uitvoering van dit werk zeker een revelatie.
Het koor Incanto Vocale brengt de Johannes Passie tijdens de passietijd van 2024,op 8 maart ten uitvoering in de Sint Pieter en Pauwelkerk van Mol.
De Johannes Passie, die in 1724 voor het eerst werd uitgevoerd in Leipzig, is een ongekend muzikaal meesterwerk dat één van de hoogtepunten uit de barokmuziek is.
Tijdens een lezing, als voorbereiding op dit concert zal Eva Vermeren, musicologe en dirigente van Incanto Vocale, u mee op weg nemen naar deze passie. Ze zal u laten kennis maken met de geniale muziek van JS Bach en vooral van dit meesterwerk.Ze zal dit werk duiden en fragmenten laten horen.
Na deze uiteenzetting zal u zo veel beter kunnen genieten van de uitvoering die de week nadien volgt.
donderdag 29 februari 2024 van 20:00 uur tot 22:30 uur
De Peloponnesische oorlog: Sparta tegen Athene
Twee keer actueel! Met zijn lezing over de Peloponnesische oorlog tracht Piet Lamberts-Van Assche enig licht te werpen op de aanleiding tot oorlog tussen Oekraïne en Rusland. Tegelijk geeft hij met zijn lezing achtergrondinformatie bij het boek Alkibiades van Ilja Leonard Pfeijffer.
Waarover gaat het?
Tijdens de vijfde eeuw voor Christus maakte Athene onder Pericles een ongekende culturele en democratische bloei door. Ook de macht van Athene nam toe en volgens de historicus Thucydides was dit de aanleiding voor de drie decennia durende grote Peloponnesische oorlog tegen Sparta en haar bondgenoten (431-404 v. Chr.)
Vanuit het standpunt van de Grieken kon deze oorlog een ‘echte Eerste Wereldoorlog’ worden genoemd. Het was een oorlog zoals de Grieken er nog geen hadden gezien. Alle geloof in morele en culturele waarden, tradities en instituties werd omvergeworpen. De oorlog was een brute oorlog; hij veroorzaakte een terugval van een hoogstaande naar een barbaarse cultuur, van een zojuist ontloken democratie naar een tirannieke oligarchie. De wreedheden tijdens de oorlog begaan waren ongekend, de slachtoffers ontelbaar.
Veel van wat tijdens deze strijd gebeurde is relevant voor de huidige tijd. We herkennen de relevantie van politieke en militaire strategieën, bondgenootschappen, leiderschap, heldendom, menselijke verhoudingen en cultuurverschillen.
De oorlog beheerste de hele jeugd van de filosoof Plato. De lotgevallen van de Atheense democratie waren de oorzaak van Plato’s afkeer voor die democratie. Ook het proces tegen Socrates wordt erdoor verklaard.
Lezing
In 1792 en opnieuw in 1794 werd het Oostenrijkse bewind door een inval van Franse revolutionairen weggemaaid. De Zuidelijke Nederlanden, nu ook met het prinsbisdom Luik, waren voortaan “les pays Belgiques”, die aanvankelijk werden behandeld als veroverd gebied. Het land werd systematisch leeggezogen door tal van contributies en rekwisities. Daarbovenop kwam nog het eerste papieren geld, de gehate assignaten, die al gauw niets meer waard waren. In 1795 werd België officieel bij Frankrijk aangehecht, waardoor de revolutionaire wetgeving ook hier ingang vond. Dat leidde tot nieuwe Franse belastingen, maar ook tot een hevige kerkvervolging, waarbij vele geestelijken het leven verloren en nog meer kerkgebouwen en hun interieur aan de sloop werden prijsgegeven. Ook de armenzorg en het onderwijs werden op een nieuwe leest geschoeid, maar het gevolg was dat de mensen steeds armer werden en het onderwijs totaal werd verwaarloosd. Toen bovendien de jongemannen werden opgeroepen door het leger, brak de Boerenkrijg uit, die hardhandig werd neergeslagen. Veel erger kon het niet meer worden. Meest positief was de herindeling van het land in departementen, die de oorsprong vormen van onze huidige provincies. .
De Kersttijd heeft de mensen altijd al doen zingen. Van liederen vol verwachting (Advent), feestmuziek rond de geboorte (Gloria) en lieflijk gezang van herders op het veld. Het verhaal zelf is natuurlijk ook getoonzet. Van eenvoudig vertellend, met wat dialoogelementen, tot groots opgezet Kersoratoria met orkest, koor en solisten. Deze avond zal Dick Wursten (protestantse dominee en muziekkenner) ons meenemen op weg naar Kerst aan de hand van de muziek die Heinrich Schütz (kapelmeester te Dresden) ca. 1660 voor de viering in de hofkapel componeerde: een vlotte verteller, levendige dialogen en sfeervolle instrumentale intermediën. Hij zal deze muziek duiden en delen hiervan laten horen. Daarnaast komt J.S. Bach aan bod, deze keer niet met z'n Weihnachtsoratorium, maar met de twee cantates die hij schreef voor Advent, gebaseerd op het oerkoraal: 'Nun komm der heiden Heiland'. Ook hier krijgt u achtergrond en geluidsfragmenten te horen. Met deze twee grootmeesters van de barok, gaan we dan op weg naar Kerst.
François Van Gehuchten gaat na waarom onze voorouders, voornamelijk boeren, plots krijgers werden. Daarbij zoomt hij ook in op de lokale gebeurtenissen.
De historiek van het Molse Boerenkrijgmonument van 1898 (Archiefdeskundige Stijn Geys)
Podiumzaal ’t Getouw
Wanneer op 4 september 1898 het Molse Boerenkrijgmonument plechtig wordt ingehuldigd, gaat daar een jarenlange voorbereiding aan vooraf. Door het feest-comité met enkele vooraanstaande Mollenaars maar vooral onder impuls van de katholieke drukker-uitgever Karel Raeymaekers worden moeite noch kosten gespaard om een indrukwekkend gedenkteken in brons ‘voor de eeuwigheid’ op te richten. De kunstenaar is de Oost-Vlaming Aloïs De Beule en de kostprijs bedraagt 12 000 Belgische frank, een enorm bedrag.Ook de pas opgerichte Davidsfondsafdeling Meerhout-Mol verleende zijn steun hieraan.
Benieuwd naar de achtergronden van dit monument? Stijn Geys zocht het uit en belicht de lokale uitgangspunten uit die periode.
