'De historische hekserij' door Paul Catteeuw
Heksen blijven boeien, van sprookjes tot eeuwen te late excuses over het onrecht dat enkele duizenden vrouwen en mannen werd aangedaan. Tentoonstellingen over hekserij en de bijgaande folteringen trekken ook nu nog heel wat bezoekers. Heksen, wie waren ze, wat bewoog hen.
In deze lezing brengt Catteeuw een historische schets van de heksenjacht met situering in ruimte (waar) en tijd (wanneer), waaruit een andere heks tevoorschijn treedt dan de gefictionaliseerde oude vrouw met wrat op de neus en punthoed. In de typologie van de heks spelen andere zaken een grote rol: magie, transvectie, metamorfose, satanistische elementen en antifeminisme. Het zijn elementen die van heksen en tovenaars 'andere' mensen maakten in de fantasie van de gemeenschap waarin ze leefden. Hoe werd een heksenproces gevoerd? En wat is precies de malleus maleficarum (de heksenhamer). En hoe leeft de heks verder in verhalen, sprookjes en sagen.
De lezing probeert Dichting und Wahrheit uit elkaar te halen.
Paul Catteeuw (1956) studeerde Germaanse filologie aan de Leuvense universiteit. Hij stond aan de wie van FARO (voorheen VCV), Leuvense Vereniging voor Volkskunde, LECA en Histories (voorheen Volkskunde Vlaanderen en FVV). Hij is voorzitter van de Koninklijke Kring voor Heemkunde Kontich en leidde de Gemeentelijke Erfgoedraad Kontich en is penningmeester bij het Olbrechtsgenootschap. Hij was tot 2014 lector Duits en Duits vertalen aan Karel de Grote Hogeschool (Antwerpen) en leidde er het Centrum voor Talen. Sinds 2004 deed hij onderzoek naar de verwerving van interculturele competenties in een multiculturele omgeving en doceerde er Interculturele Communicatie. Hij bestudeert sinds zijn pensionering de invloed van de christianisering op de begrafenisrituelen van de Toraja (Sulawesi-Indonesië). Sinds 2012 is hij redactiesecretaris en sinds 2021 eindredacteur van Volkskunde.