lezingenreeks over WO II door dr. Jan Vaes, historicus en kunsthistoricus en docent aan de Davidsfonds Academie.
Aan het eind van de 19de en in de eerste helft van de 20ste eeuw werd zowel het liberalisme als het socialisme grondig in vraag gesteld. Men zocht naar een derde weg: niet op vrijheid van het individu gestoeld en evenmin op internationale solidariteit en klassenstrijd. Het Nationaalsocialisme was geboren en vond snel aanhang.
Inkom: € 30 voor de reeks van 3, € 15 voor houders van een DF cultuurkaart en partners waarmee DF samenwerkt.
Voor dit Nationaalsocialisme werd ongewild de weg al eerder geplaveid. In de Duitse Bond (1815-1866) voerden de vorsten van de 41 lidstaten immers al een uiterst conservatief beleid waardoor progressieve krachten massaal uitweken. In 1871 kwam de Duitse eenmaking tot stand, het resultaat van de Pruisische Realpolitik van Bismarck. Het jonge Duitsland kreeg meteen een reeks sociale voorzieningen die de wind uit de zeilen haalden van links.
Het leger voelde zich bij de Wapenstilstand van 1918 in de steek gelaten door de Duitse burgerregering. Bovendien verboden de overwinnaars Duitsland nog een slagvaardige krijgsmacht onder de wapens te hebben. Massa’s ontevreden, gedemoraliseerde, werkloze militairen vulden het straatbeeld. Torenhoge herstelbetalingen, de angst voor een communistische machtsovername in het zog van de Russische Revolutie (1917), de bezetting van het Rijnland door geallieerden en een economische crisis kwamen daar nog bovenop. Kortom tijdens het Interbellum was niemand tevreden in het verslagen Duitsland van de Weimarrepubliek. Hitler zal van deze algemene malaise garen spinnen en op legale wijze aan de macht komen, na zijn mislukte Bierkellerputsch: hij mocht van meet af aan ongehinderd met volmachten regeren en hij schudde de beperkingen die de geallieerden hadden opgelegd van zich af. De weg was vrij voor het Nationaalsocialisme en zijn expansionistische ideeën.
Angst voor een communistische revolutie, het Biennio Rosso, deed de regering in Italië roepen om een sterke hand: op kousenvoeten werd Mussolini binnengehaald. Hij en zijn Zwarthemden zetten “orde” op zaken.
